Leczenie kręgosłupa u osób starszych – jak zadbać o mobilność i komfort życia

Dolegliwości bólowe pleców pojawić się mogą w każdym wieku, w tym u seniorów. A ból kręgosłupa może znacznie obniżyć sprawność wykonywania czynności codziennych. U osób starszych jest to jeszcze bardziej problematyczne. Dlaczego? Seniorzy nie zawsze mogą bowiem zażyć łatwo dostępny środek przeciwbólowy, gdyż niektóre z nich nie mogą być łączone z lekami branymi z powodu chorób przewlekłych.

Jak więc zaradzić bólom kręgosłupa bez dodatkowych leków przeciwbólowych? Najbezpieczniej z pomocą fizjoterapeuty.

Specyfika bólów kręgosłupa u osób w starszym wieku

U większości seniorów za dolegliwościami pleców stoją zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa. Wytwarzają się one na skutek sumujących się latami przeciążeń.^1,2 W ich wyniku mogą pojawić się także osteofity. Są to wyrośla kostne, które mogą naciskać na korzenie nerwowe. Efektem tego jest np. rwa kulszowa, czyli ból promieniujący od dolnego odcinka kręgosłupa aż do nogi.

U każdego seniora jednak drętwienie lub mrowienie w obrębie nogi powinno być skonsultowane z lekarzem. Chodzi o sprawdzenie, czy objaw ten pochodzi na pewno z kręgosłupa. Podobnie bowiem objawiają się problemy żylne, które muszą być leczone u chirurga naczyniowego. Dlatego właśnie bóle pleców u osób w starszym wieku to złożony problem. Jak więc należy postąpić w przypadku dolegliwości?

Każdy ból kręgosłupa seniora powinien być zdiagnozowany przez lekarza i fizjoterapeutę. Pozwoli to określić, skąd pochodzą dolegliwości i prawidłowo je leczyć.

Jak wygląda badanie osoby starszej z bólem kręgosłupa u fizjoterapeuty?

Fizjoterapeuta przeprowadzi najpierw dokładny wywiad. Zapyta o aktualne dolegliwości związane z kręgosłupem i inne, niedotyczące pleców. Zada pytanie o przebyte urazy, zabiegi operacyjne, choroby przewlekłe i zażywane leki. Obejrzy wyniki badań.

Sprawdzi, jaka jest ruchomość kręgosłupa i podczas jakiego ruchu ból w szczególności się nasila. Może wykonać też badanie manualne i specjalne testy kręgosłupa. Następnie zaplanuje leczenie.

Jakie są możliwości w leczeniu bólu kręgosłupa u seniorów?

Oprócz pewnych ograniczeń, jakie niosą za sobą choroby przewlekłe, w bólach pleców u osób starszych nadal jest wiele możliwości leczenia. Najważniejsze jest w pierwszej kolejności określenie dokładnej przyczyny bólu.

Jeżeli są nią zwykłe przeciążenia i zwyrodnienia stawów kręgosłupa oraz przykurcze mięśniowe, zastosować można np. terapię manualną i niektóre zabiegi fizykoterapeutyczne^1,2, a także kinesiotaping. Jest to oklejanie pleców specjalnymi plastrami, które nie zawierają żadnej substancji leczniczej mogącej wchodzić w reakcję z zażywanymi na co dzień lekami. To ważne zwłaszcza dla seniorów. Dlaczego? Gdyż zwykle muszą oni brać leki na ciśnienie i inne choroby, przy których są ograniczenia do jednoczesnego stosowania m.in. niesteroidowych środków przeciwzapalnych. Przez to, że plastry kinezjologiczne nie zawierają żadnego leku, a działają mechanicznie na zasadzie odpowiedniego ich założenia, są bezpieczne także dla osób starszych.

Fizjoterapeuta może zaplanować też ćwiczenia usprawniające kręgosłup. Specjalnie dobrany zakres ćwiczeń ma na celu poprawę ruchomości kręgosłupa, jego elastyczności i zdolności do podejmowania codziennych prac z większą sprawnością. Jeżeli dolegliwości pleców biorą się z napięć mięśniowych, wykonać można także masaż rozluźniający.

Dowiedz się więcej: Leczenie kręgosłupa Warszawa

Dlaczego najlepiej ćwiczyć pod opieką fizjoterapeuty?

Przykładów ćwiczeń na kręgosłup można znaleźć w sieci wiele. Wciąż mnożą się kolejne nagrania z prezentowaną przykładową gimnastyką dla kręgosłupa. Jednak w starszym wieku, zwłaszcza gdy dodatkowo senior ma też inne problemy zdrowotne, niektóre z ćwiczeń mogą nie być dobrze tolerowane. Aby ćwiczenia służymy nam jak najlepiej, muszą być odpowiednio dobrane. Pojawia się tu więc ważna rola fizjoterapeuty. Ułoży on ćwiczenia tak, aby były bezpieczne dla organizmu.

Fizjoterapeuta zacznie od badania, w którym zakwalifikuje do określonych ćwiczeń i wyznaczy ich cel. Może być tak, że potrzebujesz uelastycznienia tkanek przykręgosłupowych i poprawy zakresu ruchów kręgosłupa. Może potrzebne będą też specjalnie dobrane ćwiczenia stabilizacyjne. O tym powinien zadecydować lekarz rehabilitacji medycznej lub fizjoterapeuta na podstawie przeprowadzonego badania.

W nowoczesnych ośrodkach fizjoterapeutycznych ćwiczenia kręgosłupa mogą odbywać się tradycyjnie i na specjalnych systemach urządzeń. Pozwalają one zaprogramować usprawnianie i monitorować postępy. Sprawdzają się one także w gimnastyce dla zdrowego kręgosłupa osób starszych.

Jak dbać o sprawność kręgosłupa w starszym wieku?

Czasem wystarczy wprowadzenie kilku, nawet niewielkich, a dobrych dla kręgosłupa nawyków, aby poprawić komfort codziennego funkcjonowania.

Warto na początek przyjrzeć się temu, w jaki sposób wstajemy z łóżka. Najkorzystniej dla kręgosłupa będzie, jeśli podniesiemy się z łóżka stopniowo, poprzez uprzednie położenie się na boku. Leżąc już na boku wystarczy powoli opuścić nogi poza łóżko i przytrzymując się ręką jego brzegu przejść do siedzenia i pozostać w tej pozycji jeszcze przez chwilę. Następnie, układając dłonie na kolanach i prostując plecy można powoli wstać. Kręgosłup nie lubi nagłych ruchów, woli powolną, stopniową zmianę pozycji.

Siedząc w ciągu dnia na krześle dobrze jest ułożyć za odcinkiem lędźwiowym niewielką poduszkę. Pomoże ona podeprzeć dolny odcinek kręgosłupa. Jeżeli tylko mamy taką możliwość, warto chodzić. Już nawet zwykły spacer to dobre ćwiczenie dla całego organizmu, w tym dla kręgosłupa.

Podczas czynności domowych ważne jest, aby pamiętać o prostych plecach. Prace w pochyleniu (np. odkurzanie) mogą nasilić bóle kręgosłupa. Gdy mimo codziennej dbałości o kręgosłup nadal utrzymują się dolegliwości pleców, najlepiej skonsultować je z lekarzem lub fizjoterapeutą.

Warszawa – leczenie kręgosłupa osób starszych

Dokucza Ci ból kręgosłupa i szukasz ośrodka, który specjalizuje się w fizjoterapii bólu pleców? A może masz w rodzinie osobę starszą, której ból kręgosłupa utrudnia funkcjonowanie? Fizjoterapia w bólach pleców odbywa się np. w Centrum Fizjoterapii SPINETIC W Warszawie.

Fizjoterapeuci z tej placówki mają doświadczenie w planowaniu ćwiczeń dla osób starszych na specjalnych systemach urządzeń (DAVID, Huber 360). W ten sposób mogą zaplanować usprawnianie kręgosłupa dokładnie do potrzeb każdej osoby, zgodnie z jej stopniem sprawności i możliwościami. Takie systemy do ćwiczeń umożliwiają też monitorowanie ich efektów.

Fizjoterapeuci z Centrum Fizjoterapii SPINETIC w swojej pracy z osobami starszymi zastosować mogą także specjalnie dobrane, delikatne techniki terapii manualnej i masażu. Doradzą też, jak funkcjonować, aby zadbać o swój kręgosłup.

Placówki SPINETIC mieszczą się na warszawskim Ursynowie (ul. Belgradzka 3) i na Woli (ul. Waliców 13). Więcej szczegółów: +48 22 150 22 22 (Ursynów), +48 22 150 22 00 (Wola), https://spinetic.pl/.

Bibliografia:

1. Wolska, O., Zaborowska-Sapeta, K., Kiebzak, W., Kowalski, I. M., & Torres, M. A. (2009). Rehabilitacja seniorów–aspekty kliniczne i planowanie terapii [Seniors rehabilitation–clinical implications and therapy planning]. Pol. Ann. Med, 16(1), 148-159.

2. Sidor, M., & Kubińska, Z. (2016). Zabiegi fizykalne w fizjoterapii ambulatoryjnej u osób 50+ ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa. Rozprawy Społeczne, 10(1), 67-72.